Dorotheus av Gazas råd til karrierefolk

August er her, og dei fleste av oss er for lengst inne i den gode kvardagsrytmen att – i klasserom, kontor eller heime. Men framleis er det kort veg i minnet til lange dagar med sol, fritid og familie.

Og medan ein sit med ei keisam oppgåve – om det så er ein rapport ein må skriva eller ein oppvask som må takast – kan spørsmålet melda seg: var det no eigentleg dette eg ville bruka livet mitt på? Var det dette eg drøymde om?

Når slike spørsmål melder seg brukar eg å tenkja på eit råd frå dei gamle ørkenfedrane, frå Dorotheus av Gaza (500-talet). I den ortodokse kyrkja der eg er medlem, minnest me han no i august. Abbeden ved Seridus-klosteret i Gaza har ei merkverdig evne til å tala til menneske på tvers av mange hundreår.

I ein tale han heldt for munkane ved klosteret snakka han om at dei må skilja mellom sjølve jobben og med kva sinnelag han blir utført med. Han reknar på det på ein nesten matematisk måte:

«Sjølve oppgåva du utfører utgjer berre éin åttedel av heilskapen. Dei sju åttedelar som står att, er korleis du tek vare på hjartet ditt medan du gjer det.»

Me lever i eit samfunn der effektivitet og produktivitet blir hylla. Det viktigaste er å få ting gjort, gjerne raskare enn sist. Dorotheus snur perspektivet: Kva gjer arbeidet med deg, med dei rundt deg, med fellesskapet? Om resultatet kjem på kostnad av at du mister roa, pressar deg sjølv for hardt eller sårar andre – då taper du det viktigaste.

Kva gjer arbeidet med deg, med dei rundt deg, med fellesskapet? 

Dorotheus’ ord er i slekt med visdommen i Ordspråka: «Ta vare på hjartet framfor alt, for livet går ut frå det.» (Ordt. 4,23). Det betyr ikkje at det er uviktig kva ein gjer, men Dorotheus minner oss om at det først og fremst er hjartets tilstand Gud ser etter. Som Paulus skriv: «Alt arbeid skal de gjera heilhjarta, for det er Herren og ikkje menneske de tener.» (Kol. 3,23).

Når kalenderen er full av møte, og det trekk seg til med fristar og aktivitetar, kan det vera lett å bli fanga av jaget – og mista kontakt med det viktigaste. Ein kan bli stressa og irritert over kollegaer og familie, eller berre kjenna seg verdsett når ein har bidratt nok.

Dersom ein blir freista til å refsa ein medarbeidar eller eit familiemedlem i sinne – fordi han i dine auge ikkje har prestert godt nok, har Dorotheus eit endå meir radikalt forslag: Det er betre å leggja eit oppdrag til sides enn å fullføra det på ein måte som bryt ned deg sjølv eller andre.

Han seier: «De skal aldri skada dykk sjølve eller nokon annan. La heller oppdraget liggja – for alt i verda! Kanskje får de jobben gjort ved dykkar staheit og sjølvhevding, men samtidig mista de dei sju åttedelane», seier han.

Mennesket er alltid viktigare enn prosjektet. Ein gong besøkte eg sjølv eit kloster, og hadde ein avtale med ein munk der. Me hadde avtala eit klokkeslett me skulle møtast. Då han møtte opp først eit par timar seinare, lurte eg sjølvsagt på kva som hadde skjedd. 

Det viste seg at det hadde kome nokon på besøk som sårt trengde ein samtale akkurat den same dagen. Meir enn å tenkja på klokka (eller på mitt mindre presserande ærend), valde munken å leggja alt til sides for den som Gud sende i hans veg. 

Eg har heilt gløymt kva det var eg sjølv hadde for ærend med munken. Men eg gløymde aldri korleis han møtte sin neste.

I nokre år no har eg hatt «7/8-delar» som ei fast påminning på mobilen min. Ikkje fordi eg er så flink til å følgja dette rådet frå ørkenfaderen. Kanskje snarare tvert imot. Eg treng den påminninga kvar einaste dag.

Vi må våga å stansa opp når noko går på kostnad av fellesskap eller fred. Og ta vare på hjartet og den freden som vår Herre, Jesus Kristus, gir oss.