Frå toleransens eige heimland
Frykta for å skape fordommar mot kristne er stort sett fråverande, særleg om dei luktar av frikyrkje eller bedehus.
Debatten rundt teaterstykket «I Guds namn» gir eit høve til å reflektere over det norske honnørordet toleranse.
Stykket er sett opp av Hordaland Teater i samband med feiringa av 200-årsjubileet for Grunnlova.
Artikkelen fortsetter under annonsen.
Framsyninga inngår i Den kulturelle skulesekken og vert vist for elevar ved rundt 20 skular i Hordaland. Siktemålet skal vere å stimulere til samtale om korleis religion kan brukast til å påverke tankar og haldningar.
Det ser ut til å vere minst like stor grunn til å spørje korleis teaterstykket påverkar haldningar til kristne ungdommar og kristne ungdomsmiljø.
Biskop Halvor Nordhaug meiner dei tre hovudpersonane i stykket er framstilte så grotesk karikert og einsidig negativt at det er fullstendig irrelevant for kristent ungdomsarbeid i Noreg i dag.
Teatersjef og kunstarleg leiar Trond Birkedal var svært ordknapp då Dagen bad han kommentere stykket. Han varsla at dei ville gjere greie for synet sitt i ein kronikk i Bergens Tidende.
I går stod «kronikken» på trykk. Det er eit knøttlite lesarinnlegg med tittelen «Køyr debatt!».
Birkedal takkar for engasjementet, synest meiningsutvekslinga er viktig og sluttar seg til den danske dramatikaren og regissøren Nils P. Munks ord om at han ikkje har noko å forklare eller å forsvare. Dermed parkerer Birkedal for eigen del debatten han nettopp har oppfordra til å køyre.
Ein treng ikkje vere paranoid for å spørje seg om det ville vere rom for å framstille andre norske minoritetsmiljø på ein så framandarta måte som det vert gjort i dette stykket.
Til dømes ville det neppe verte akseptert om ein presenterte muslimske eller homofile ungdomsmiljø like fordreid. Og godt er det. Når ein ønskjer å stimulere samtale om djupe og personlege spørsmål, bør det skje på sakleg og rettferdig vis. Elles forsterkar ein berre fordommar som måtte finnast. Eller endå verre: Ein skaper nye.
Artikkelen fortsetter under annonsen.
Berre omtrent kvar tiande norske ungdom er betalande medlem i kristent ungdomsarbeid, ifølgje eit forskingsprosjekt som vart sett i gang ved NLA Mediehøgskolen Gimlekollen i Kristiansand i 2011.
Det tilseier at mange unge har liten kjennskap til kva som skjer i slike miljø. Det eit norsk ideal å møte ukjende samanhengar ope og nysgjerrig, men ein kan få inntrykk at kristne krinsar ikkje nødvendigvis er tilgodesett med denne rause haldninga. Frykta for å skape fordommar mot kristne er stort sett fråverande, særleg om dei luktar av frikyrkje eller bedehus.
Ofte ser det ut til at den norske toleransen er avgrensa til meiningar som er rimeleg populære, eller personar og grupper som av ein eller annan grunn har fått status som offer.
For tida får også andre grupper enn kristne erfare at toleranse ikkje er alle forunt. I debatten om reservasjonsrett konstaterer politisk redaktør Frank M. Rossavik i Bergens Tidende at «det finnes knapt grenser for ordbruken».
Og på Holocaustdagen måndag fortalte Monica Csango i ein kronikk i Aftenposten at ho er skremt til å vere stille om at ho er jøde.
Så forskjellige som desse eksempla enn er, viser dei tydeleg kor farleg det er når toleransen vert selektiv. Vi treng at aktuelle spørsmål vert tekne opp til debatt, gjerne gjennom teaterstykke og andre kulturuttrykk. Men det må ikkje skje på ein måte som inviterer til misforståingar og mobbing.
